Aracınızla seyahat ederken bir yandan uyuyabileceğinizi hiç düşündünüz mü? Ya da sürücüsü olmayan bir taksiye binmeyi? Peki bunlar mümkün mü? Aslında, örneklendirdiğimiz bu olaylar ve çok daha fazlası yakın gelecekte otonom araçlar sayesinde mümkün olabilir.

Otonom araçlar, yapay zeka sistemleri sayesinde yolu, trafik akışını ve çevreyi algılayarak sürücüye ihtiyaç olmadan seyredebilen otomobillerdir. Bu araçlar; radar, lidar, GPS, odometri, bilgisayar görüşü gibi teknoloji ve teknikleri kullanarak etrafındaki nesneleri tespit eder. Ardından bu verileri merkezi bir bilgisayar sistemi ile analiz ederek direksiyon kontrolü, frenleme ve hızlanma gibi olayları gerçekleştirir. Ancak elbette geçmişten günümüze, araçların bir anda bu seviyeye gelmesi mümkün değil. Bu yüzden düşük seviyeli otonom araçlarla ilk girişimler başladı.

Düşük seviyeli otonom araçlar, sürücüye yardımcı olarak sürüşü kolaylaştırır ancak yine de bir sürücü olmak zorundadır. 

Bu yazıda, otonom araçların en gelişmiş hali olan Seviye 5 (Tam otonom sürüş) üzerine düşünüp konuşacağız. 

Otonom araçların seviyeleriyle ilgili bilgi için ziyaret edebilirsiniz.

Düşük seviyeli otonom araçların aksine Seviye 5’te artık sürücüye hiç gerek kalmadığını söyleyebiliriz. Tasarlanan bazı konseptlerde; günümüz araçlarından alışık olduğumuz gaz, fren, direksiyon gibi sürücü kontrolünde olan şeylerin olmadığını -olmasına da gerek olmadığını- görüyoruz. Bunun hayali bile insanı fazlasıyla heyecanlandırıyor. Mesela aracıyla seyahat eden bir insan kalp krizi geçirirken aracın bunu anlayıp kişiyi en yakın hastaneye götürmesi sizce çok uzak bir hayal mi? Bence değil. Çünkü son seviye araçların bunu yapabilecek teknoloji ve yapay zekayla donatılabileceğini görüyoruz. 

Tam otonom araçların kusursuza yakın çalışması için trafikteki diğer araçların da tam otonom olması en iyi senaryodur. Bu sayede araçlar; birbirini sadece kameralar, sensörler gibi teknolojilerle değil GPS, M2M (makineden makineye) iletişim sistemi gibi teknolojilerle tanıyarak güvenliği maksimum seviyeye çıkarabilir. Bu sayede, trafikteki otonom araçlar belirli bir sayıya ulaştığında otonom trafik kontrol sistemleri gibi ilginç gelişmeler sağlanabilir. 

Peki, ileri seviyedeki bu teknolojilerin doğru şekilde bir araya getirilip hayatımıza girdiği senaryoyu biraz düşünelim. Gündelik yaşamımız tüm bu olanlardan nasıl etkilenir? 

İlk olarak, insana göre çok daha kusursuz düşünen bu araçlarla yapacağınız yolculuklarınızın daha güvenli ve konforlu olacağı tartışılmaz. Ancak bu kadarla bitmiyor. Seyahatinizden sonra aracınızı nereye park edeceğinizi düşünmenize gerek kalmayacak. Öyle ki, siz araçtan indikten sonra aracınız kendisine uygun bir yer bulup park edecek ve cep telefonunuzdan çağırdığınızda olduğunuz yere gelecek. Bunun yanında, seyahat ederken araba kullanmak için harcadığınız zamanı ve eforu daha verimli kullanabileceğinizi de söylememe gerek yok sanırım. 

Baktığımızda sanki her şey mükemmelmiş gibi görünüyor değil mi? Elbette değil. Tüm bu gelişmeler birçok korku ve şüpheyi de beraberinde getiriyor:

Kontrolü kaybetme endişesi, yüksek maliyet, hack yoluyla olası terör faaliyetleri, karayolu taşımacılığı sektöründe iş gücü kaybı ve en önemlisi yasal düzenlemelerin gerekliliği. Çünkü tam otonom sürüş sırasında oluşabilecek kazalar, can ve mal kayıpları -küçük ihtimalle de olsa- söz konusu. Bunların sorumlularının kim olacağı hala tartışılıyor. Aracı üreten firmanın yetkilileri mi? Yazılımsal süreçte rol alan çalışanlar mı? Ya da aracı kontrol eden yapay zeka mı? 

Bahsi geçen problemler çok ciddi olup insan hayatını doğrudan etkiliyor. Bu yüzden, trafikte tam otonom araçları görebilmemiz için önce bu problemlere kesin çözümler üretilmesini beklememiz gerekecek. 

Hiç endişelenmeyin, bu çok da uzun sürmeyecek.

Peki biz yakın gelecekteki bu muhteşem gelişmelere ne kadar hazırız? 

Tüm bunların hayatımıza girmesi bazılarına halen imkânsız geliyor. Fakat unutmayın ki, hayatımız imkânsız denen şeyleri yaşamakla geçiyor.

Kaynakça

https://cdn.motor1.com/images/mgl/XPGzv/s4/mercedes-eq-concept-teaser.webp

https://epnext.com/wp-content/uploads/2021/09/otonom-arac-1024×683.jpg